In 1914 opende de ANWB de eerste bewegwijzerde wandelroute van Nederland. Wat toen nog een noviteit was, is vandaag de dag gemeengoed. Wandelen werd toentertijd nauwelijks (meer) gedaan. Toch was de Oudste wandelroute van Nederland meteen een succes. Helaas is de oorspronkelijke route uiteindelijk toch in vergetelheid geraakt en zijn markeringen in de afgelopen eeuw verdwenen. In 2013 dook het oude routeboekje van de wandeling toevallig weer op. Ter ere van het 100-jarig bestaan van de route, besloot ANWB de route in 2014 nieuw leven in te blazen. In dit artikel nemen we je mee over de bakermat van het langeafstandswandelen in Nederland.
Zo is de Oudste wandelroute van Nederland ontstaan
We slaan met een hypernerveus gebaar van allermodernste verbazing de handen boven ons hoofd samen, en richten de oogen met een languisanten blik naar onze voeten, – wat! Wordt er nog gewandeld in deze wereld, en waagt men het in de twintigste eeuw, onze aandacht te vragen voor zoo iets barbaarsch als het zich-voortbewegen-per-voet?
Wordt er nog gewandeld in deze wereld? Dat vroeg men zich in 1914 af, het jaar van de opening van de Oudste wandelroute van Nederland. Met de technische vooruitgang uit die tijd, waarin men steeds minder ging lopen, was dat niet eens zo’n misplaatste vraag. De tijd heeft in ieder geval geleerd dat we het wandelen niet zijn verleerd. Vandaar dat, ruim 100 jaar later, deze wandelroute nog steeds gelopen kan worden.
We gaan nog even terug naar de ontstaansgeschiedenis. Het idee voor deze route kwam van de heer Pos, de toenmalige tweede voorzitter van de ANWB. Hij vond dat een bewegwijzerde wandelroute, dwars door Nederland, mooie promotie voor de Bond zou zijn. J.D.H. Beckering, kapitein van het Indische Leger, werd uiteindelijk aangesteld om de eerste bewegwijzerde wandelroute van ons land uit te stippelen, compleet met routeboekje. Hij kwam uiteindelijk met een 150 kilometer lange route op de proppen die begint in Amsterdam en via het Gooi, de Utrechtse Heuvelrug, de zuidrand van de Veluwe en eindigt in Arnhem.
Vandaag de dag
In 2013 stuitte Bert Gorissen, (eind)redacteur/contentmaker bij de ANWB en initiatiefnemer van het herstellen van de Oudste wandelroute van Nederland, per toeval op het originele routeboekje van de Oudste wandelroute. Hij was Marktplaats aan het afstruinen naar mooie, oude wandelkaarten en kwam het boekje tegen. Het prikkelde zijn nieuwsgierigheid: zou die route, meer dan een eeuw later, nog steeds te lopen zijn? Met het boekje onder de arm ging hij op pad. Al snel bleek dat de zandpaden van vroeger deels zijn vervangen door asfalt en dat je nu af en toe een woonwijk, industrieterrein of snelweg kruist. Toch bestaat de route nog steeds grotendeels uit prachtige natuur, precies zoals wandelaars hem ruim een eeuw geleden beleefden.
De route
De Oudste Wandelroute van Nederland begint in hartje Amsterdam, bij station Muiderpoort. Al snel laat je het stadsleven achter je en wandel je via Diemen en de Bijlmer richting het open polderland. Langs de riviertjes Gaasp en Gein ontvouwt zich het Holland van toen: boerderijen, dijken en weidse uitzichten. Na Fort Nigtevecht steek je de Vecht over en vervolg je je weg langs de Spiegelplas en de Ankeveense Plassen, waar je voelt hoe de stad steeds verder achter je ligt.
De Utrechtse Heuvelrug
Tijdens etappes 2 t/m 4 wandel je vanuit het Gooi wandel je via Lage Vuursche en Zeist diep de Utrechtse Heuvelrug in, een van de mooiste bosgebieden van Nederland. Onderweg passeer je landgoederen, statige beukenlanen en stille vennen. De route voert langs de Pyramide van Austerlitz en talloze uitkijkpunten, waar je letterlijk boven de boomtoppen uitkijkt.
Sporen uit het verleden
In Amerongen en Rhenen proef je tijdens etappes 4 t/m 6 de historie van kastelen, oude jachtdomeinen en sporen van de Tweede Wereldoorlog, terwijl de Grebbeberg indrukwekkende panorama’s over de Nederrijn biedt. Na zes gevarieerde etappes eindigt de route in Arnhem, tussen Park Sonsbeek en het centraal station: een waardig slot van een wandeltocht vol contrasten.
Tip: het boek is ook heel leuk om cadeau te geven aan andere wandelliefhebbers.
De Oudste wandelroute van Nederland in een notendop
Zie jij het wel zitten om de Oudste wandelroute van Nederland te lopen? Hieronder vind je aantal handige details die je helpen bij het inschatten van de route:
- Deze route is 154 kilometer lang en loopt van Amsterdam naar Arnhem
- De etappes variëren tussen de 21 en 34 kilometer
- Gemiddeld doen de meeste wandelaars zes of zeven dagen over deze route
- Een goede conditie is voor het lopen van deze route mooi meegenomen, maar moeilijk wordt het nergens
- Onderweg is het vooral genieten geblazen: zo wandel je langs de Vecht en de Ankeveense plassen, de Amerongse berg en de Zeister Bossen
Waar kun je op de route overnachten?
De Oudste wandelroute van Nederland loopt door verschillende steden en dorpen. Deze plaatsen bieden doorgaans voldoende mogelijkheden voor overnachtingen. Wij raden je vooral aan om een kijkje te nemen bij de bekendere boekingsplatformen voor de opties ter plaatse.
Hoe kom ik terug naar het beginpunt van de route?
Het OV is tijdens deze route je trouwste bondgenoot. De Oudste wandelroute van Nederland begint namelijk in Amsterdam en eindigt in Arnhem. Beide plaatsen zijn prima met de trein bereikbaar. We raden je dan ook aan om met de trein te reizen, aangezien parkeren in de hoofdstad geen goedkope aangelegenheid is. Wil je tussentijds met het openbaar vervoer naar het beginpunt van een etappe reizen, check dan vooraf altijd 9292.nl
Is de Oudste wandelroute van Nederland bewegwijzerd?
Vroeger was de Oudste wandelroute van Nederland prima bewegwijzerd, maar door de jaren heen is de route wat in de vergetelheid geraakt. Ook zijn er in de tussentijd huizen gebouwd, snelwegen aangelegd en industrieterreinen bij gekomen. Ondanks dat de route nog zo’n 80% overeenkomt met vroeger, raden we sowieso aan om de gps-bestanden te gebruiken. Je kunt de route heel makkelijk vinden via de gratis ANWB Eropuit App. Zoek in de app naar ‘Oudste wandelroute’.
