Als een machtige reuzin domineert de Etna de noord-oostkant van Sicilië. Een vulkaan die brult en gonst van binnen en talloze keren per jaar met prachtig geweld tot uitbarsting komt. Een reuzin die uiterlijk in een staat van continue verandering verkeert en als geen ander het verschijnen en verdwijnen in dampen, nevelen en wolken verstaat. Een reuzin die woedend wouden, wegen, huizen en dorpen wegvaagde, wier daden de geschiedschrijving haalden, halen en zullen halen, aan wie pleinen, straten en hoofdwegen zijn opgedragen. Een reuzin wier heuvels, hellingen, flanken en wanden verbazend toegankelijk zijn voor een ieder die een beklimming van de Etna wil ondernemen.
Naar de Etna vanuit Catania via rifugio Sapienza
Catania is de grootste stad in de buurt van de vulkaan. De stad is goed bereikbaar voor internationale reizen en door haar ligging zeer geschikt als uitgangspunt voor Siciliaanse avonturen als een beklimming van de Etna.
Rifugio Sapienza is een goed oriëntatiepunt voor wie de Etna vanuit Catania beklimt. Laat je door de naam ‘rifugio’ niet misleiden. Sapienza is geen pittoreske kleine berghut, maar een bergstation van formaat met alle voorzieningen die een bergtoerist zich kan wensen. Wanneer je over eigen vervoer beschikt en zelf je weg omhoog wilt vinden, neem dan de route naar rifugio Sapienza via Nicolosi. Wanneer je meer tijd hebt – en minder geld uit wilt geven – neem dan een van de stadsbussen van AST. Deze bussen vertrekken vanaf Piazza Giovanni XXIII in het hart van Catania en brengen je in ongeveer twee uur naar rifugio Sapienza. Een retourticket kost rond de 7 euro.
De Etna beklimmen met een local
Veruit de beste optie, is een beklimming van de Etna onder begeleiding van een local. Dit kan onder andere door middel van jeep-excursies die vanuit Catania worden georganiseerd. Zulke excursies zijn te boeken voor ongeveer 50 euro per persoon. Voor die prijs krijg je een rit naar een van de pieken op de vulkaan, een korte wandeling in de natuur en een rit terug naar de stad. Wij hadden het geluk over eigen vervoer te beschikken en Alessandro als gids te hebben. Een Catanees die iemand uit ons gezelschap eerder dat jaar ontmoette op de Magna via Francigena, een van de mooiste pelgrimspaden op Sicilië. Alessandro nodigde haar – en daarmee ons – van harte uit om ons verblijf in Catania te verrijken met een beklimming van de Etna onder zijn begeleiding.
Verborgen piek van de Etna
De Etna is 3357 meter hoog, maar het hoogste punt van de vulkaan blijft verborgen voor de meerderheid van de mensen die een beklimming van de Etna onderneemt. De Etna is een van de meest actieve vulkanen van Europa en is een zeer snel groeiende berg. Voor je beeldvorming: in de loop van het afgelopen decennium is de berg enkele honderden meters hoger geworden. Er is dus zeer veel vulkanische activiteit in de vijf kraters van de Etna. Hierdoor zijn de gebieden boven de 2800 meter niet toegankelijk voor het publiek. Excursies boven die hoogtelijn worden alleen verzorgd door mensen met de juiste training en voor mensen met de juiste training. Maar niet getreurd, ook onder de top biedt de Etna prachtige vergezichten. Zoals vanaf Schiena d’Asino, waar Alessandro ons naartoe bracht.
Omhoog bij daglicht
Onderweg naar boven wisselden we verhalen uit over eerder beleefde en nog te beleven avonturen. Terwijl langs ons heen de cultivatie steeds verder verdween om plots, bij het overschrijden van de grens van het nationale park, in zijn geheel te verdwijnen. Vanaf die grens begon het natuurschoon van de Etna zich voor ons te ontvouwen.
Een indrukwekkend landschap gleed aan ons voorbij. Vol grotere en kleinere heuvels – kinderen van de Etna, geboren tijdens vroegere uitbarstingen – bebost met gemengd woud. Loof- en naaldbomen in harmonie met elkaar. Woud dat op sommige plaatsen abrupt werd afgewisseld door enorme zwarte vlakten die van ergens hoog boven ons aan de ene kant van de weg, naar ergens ver beneden ons aan de andere kant van de weg reikten. Zwarte vlakten van ruwe steen, restanten van oude lavastromen die in hun voorbijgaan het bos vernietigden en de weg bedolven. Een ruw landschap, vol contrasterende kleurschakeringen die typerend zijn voor de Etna.
Toegankelijk en daardoor soms druk
De wandelpaden op de vulkaan zijn goed begaanbaar en gemarkeerd met de vertrouwde rood witte markering. De begaanbaarheid van de paden maakt dat er in het hoogseizoen behoorlijk wat mensen te vinden zijn. De vulkaan biedt meer dan genoeg ruimte om ook in het hoogseizoen prachtige natuurervaringen op te doen. Maar voor diegenen die meer gesteld zijn op eenzaamheid en verlatenheid, is het raadzaam om de beklimming van de Etna in het laagseizoen te ondernemen.
Naar boven bij daglicht
Alessandro bracht ons bij daglicht naar boven, met als plan om in de duisternis terug te keren. Over de zwarte paden, door het dichte dennenwoud maakten we onze tocht. Zodra we boven de boomgrens uit stegen, was het uitzicht adembenemend. Diep rechts onder ons lag Catania, in één oogopslag in zijn geheel te overzien. Rondom ons grillige vulkanische rotspartijen bedekt met dorre vegetatie. Boven ons reusachtige wolken die het licht van de ondergaande zon op spectaculaire manieren weerkaatsten.
Naar beneden bij volle maan
Eenmaal op Schiena d’Assino aangekomen, zetten we onszelf aan de rand van een enorme vallei die zich diep onder ons uitstrekte. De zon was al aan de andere zijde van de Etna verdwenen en ondanks de hoge temperaturen aan de Middellandse zee die we rechts van ons zagen liggen, was het op die hoogten verbazend koud. Wanneer je een beklimming van de Etna onderneemt, doe je er goed aan om genoeg warme kleding mee te nemen. De fles Siciliaanse Amaro (een bitterzoete kruidenlikeur) die we als geschenk voor onze gids meebrachten, kwam al circulerend door ons gezelschap – dat in vrolijke stemming de komst van het duister afwachtte – goed tot haar recht.
Licht in de duisternis
Toen de duisternis volkomen was, begonnen we onze terugweg. Over de zwarte paden, terug naar het dennenwoud, terug naar de laagten, terug naar de hitte. Meer theatraal dan tijdens de terugtocht van onze beklimming van de Etna, laat de maan zich zelden zien. Ver beneden ons viel de stadsverlichting van de kustplaatsen in het niet bij de weerkaatsing van het licht van de volle maan op het water van de Middellandse zee. De volle maan maakte lamplicht overbodig. De dorre, lichtgele vegetatie lichtte op een spookachtige manier op in het ijle bleke licht van de maan. Hierdoor leek het zwarte zand van de paden nog zwarter af te steken tegen de omgeving.
Over deze maanverlichte kronkelpaden maakten we onze weg naar beneden. Op een zeker moment, stopte ik – de groep liep ver voor me uit en ik stond alleen in het maanlicht. Daar op dat moment, badend in het dat ijle licht in dat onwaarschijnlijke landschap, kwam de grote dankbaarheid over me. Die dankbaarheid die ergens onderin je buik begint en op zijn weg naar boven wat meer vocht in je ogen brengt. Die dankbaarheid waarvoor ik tochten onderneem als de beklimming van de Etna: dankbaarheid voor de prachtige natuur ervaringen die de wereld ons te bieden heeft.
