Eén van de mooiste dingen aan reizen vind ik dat je andere culturen leert kennen. En als natuurliefhebber heeft de Finse cultuur indruk op me gemaakt. Waarom? Kort gezegd vond ik Lapland indrukwekkend doordat de mensen zo dicht bij de natuur staan. Zo gaan Laplanders in augustus, de zogenaamde “Harvest Season” het bos in om allerlei bessen te plukken, die ze invriezen voor het hele jaar. Bijna elke Fin heeft een houten huisje in het bos waar ze het liefst zijn in hun vrije tijd – hoe meer geïsoleerd van de bewoonde wereld, hoe beter. En dan hoe ze hier omgaan met de rendieren.. indrukwekkend mooi en met groots respect.
Samenleven met de rendieren
Het grote respect voor rendieren komt doordat de voorouders van de huidige Lapland bewoners al sinds duizenden jaren met de rendieren samenleven. De rendieren zijn half wild, want ze mogen lopen waar ze willen en leven met hun eigen families in kuddes. Maar ze zijn ook half tam, want elk rendier hoort bij een herder. Nog steeds zijn er herders in Lapland, allemaal met hun eigen kudde, die overigens allemaal door elkaar lopen, verspreid over heel Lapland. Buitenom het feit dat de herders een band hebben met de rendieren, is de omvang van de kudde ook een teken van rijkdom. Het is dan ook erg onbeleefd om aan een herder te vragen hoe groot zijn kudde is. Die vraag zou hetzelfde zijn als vragen hoeveel geld iemand heeft. Not done dus!
Finse cultuur
Een rendier hoort bij de Finse cultuur. Het is niet zomaar eten, het dier wordt gezien als onderdeel van de manier van leven. Een rendier wordt niet zomaar geschoten, maar er wordt alleen op een rendier gejaagd op het moment dat er een vraag is naar voedsel. De herder schiet dan één van de eigen dieren en houdt rekening met de kudde, de leeftijd en of het dier niet te veel is voor de behoefte. Alles van het beest wordt gebruikt. Alles wat op te eten valt, wordt opgegeten. Meestal bereid als steak of als stoofpotje. Maar ook soep en gehakt of burgers staan geregeld op het menu. De vacht wordt gebruikt als kleed, het gewei als kapstok of decoratie en de botten worden gebruikt om bestek en wapens van te maken. (De botten worden nu overigens wel een stuk minder gebruikt, want heel eerlijk: hoeveel bestek en wapens heeft een mens tegenwoordig nodig?)
Vegetariër vs. cultuurliefhebber
Zelf eet ik vegetarisch, omdat ik niet achter de bio-industrie sta, waar het meeste van ons vlees vandaan komt. Maar ik ben ook een reiziger en waardeer andere culturen en de verhalen en gebruiken die daarbij horen. Er werd mij uitgelegd dat het bijna respectloos is om rendier af te slaan, juist omdat hij gestorven is voor ons voedsel en dat dit niet verloren mag gaan. En dus won de cultuurliefhebber het van de vegetariër en besloot ik om één volle dag de Finse cultuur te respecteren door rendier te eten. Als ik iets doe, dan doe ik het goed. Dus ik at rendier tartare, rendier worst, rendier steak, rendier hamburger, rendier tong (heel lekker, net een soort stevige paté), spaghetti met rendier gehakt, rendier soep en het meest gebruikelijke en traditionele gerecht: aardappelpuree met stoofvlees van rendier. Heel lekker!
De afgelegen “Cabins in the wood”
Ik benoemde in het begin van dit artikel al kort dat bijna elke Fin een tweede huis heeft, en dan wel een houten hutje in het bos. In Ylläs, het gebied waar ik ben zijn zo’n 4.000 hutten te vinden. De meeste zijn in privé beheer, maar ook als toerist kun je de rust van de Finse natuur ervaren vanuit je eigen blokhut. Als ik nog eens terug zou gaan dan zou ik zeker zo’n charmant huis in het bos huren om zo ten volste te kunnen genieten van de prachtige natuur van Finland.
Via deze site kun je bekijken welke verschillende routes er zijn. Op die routes liggen overigens allemaal zogenaamde Wilderness Cafe’s, charmante houten hutten verstopt in het bos waar je jezelf kunt trakteren op een lekker drankje en traditionele Finse delicatessen zoals Cloud Berry Pie, een baksel met bakkersroom en zelfgemaakte cloud berry jam. De cloud berry is een bes die alleen in de Artic region groeit en hier wordt gezien als superfood. Cloud Berry Pie is een absolute aanrader, maar er zijn nog veel meer lekkere taartjes en hartige snacks te verkrijgen. Ook tof: aan het Äkäslompolo meer ligt een blokhut die gebruikt wordt als traditionele sauna en ook deze is te huren. Deze sauna is hier te boeken en is een beleving op zich. Binnenkort deel ik een artikel over de perfecte ontspanning na een hike: een traditionele Finse Sauna.
Sommige hutten zijn bedoeld als rustplek voor fietsers, hikers en in de winter: langlaufers (want Yllas heeft het grootste gebied van Europa aan langlauf paden), waar je in de hut vuur kunt stoken en hier wat eten kunt klaarmaken. Andere hutten hebben zelfs ruimte om in de overnachten. Voor alle hutten die je op kunt nemen in je tracking route, waar je kunt slapen en die per nacht te boeken zijn kun je hier kijken: Via deze en deze deze site kun je bekijken welke blokhutten er in het bos beschikbaar zijn om te boeken. Maar ik vond ook deze en deze via Airbnb dus wellicht heb je daar ook nog kans op een mooie eigen blokhut.
#OOTD
Nog één iets wat ik opvallend en stiekem best grappig vond was het feit dat outdoorkleding hier high-fashion is. Logisch natuurlijk als je het meeste van je tijd besteedt in de buitenlucht terwijl je door de bergen fietst, wandelt, kajakt. Dus hier geen Mango of Zara. Maar Patagonia, the North Face en Peak Performance. Geen Nike en Adidas. Maar Solomon en Hoka. Ik voelde me overdressed in mijn spijkerbroek en dus heb ik mijn Outfit Of The Day maar verwisseld voor een sportlegging (net als de rest aan had) en wenste ik soms dat ik een afritsbroek had.
I love Finland!
Al met al beviel het leven van de Finnen in Lapland me wel. Ben je nog niet overtuigd, lees dan mijn vorige blog: waarom je als natuurliefhebber Lapland als zomerbestemming zou moeten overwegen. Ik weet in iedere geval zeker dat ik nog een keer terugga om te genieten van de Finse cultuur en natuur. Natuurlijk in de zomer, maar daarnaast ben ik ook heel benieuwd naar Finland in de winter. Ik weet ook dat ik mijn spijkerbroek thuislaat en de bergen in stijl zal bewandelen in mijn outdoor-fashion.
