Tussen Zandvoort en Noordwijkerhout vind je de Amsterdamse Waterleidingduinen. Een prachtig duingebied waar tal van mooie wandelingen op je wachten. In de Waterleidingduinen voelen ook herten zich thuis. Vooral damherten gedijen erg goed in dit gebied en zijn dan ook met velen. Wie dus graag herten wil spotten, moet dus zeker een bezoekje wagen aan dit prachtige gebied. Lees voordat je op stap gaat zeker even verder, want alles wat je over de damherten in het duin moet weten vind je hier.
Wat je moet weten over de herten in de Waterleidingduinen
Damherten zijn niet moeilijk om te herkennen. Ze hebben een licht- tot donkerbruin gekleurde vacht met kenmerkende witte vlekken. Een klein wit staartje, met een zwarte streep vanaf de rug, zwaait vaak vrolijk heen en weer. Wat niet veel mensen weten, is dat het damhert eigenlijk niet tot de oorspronkelijke bewoner van het duingebied hoort. De herten in de Waterleidingduinen zijn jaren geleden uitgezet voor de plezierjacht. Dat was heel leuk voor de jagers, maar minder leuk voor de herten. Daarom is de plezierjacht inmiddels verboden. Hierdoor kon de hertenpopulatie door de jaren heen floreren.
Eind 2021 leefden er ongeveer 2.900 damherten in het gebied. De kans om een hert tegen te komen tijdens een mooie wandeling in het duingebied is dus heel groot. Oog in oog staan met een hert is een indrukwekkende gebeurtenis. Een mannetjeshert weegt soms wel bijna 100 kilo en is in het bezit van een imposant gewei. Gevaarlijk zijn de herten niet, dus spotten is leuk voor jong en oud. Maar wanneer kun je nu het beste herten spotten? En waar vind je de meeste herten?
Bronstijd is spottijd
Herten kun je in de Amsterdamse Waterleidingduinen het hele jaar spotten. Je vind ze op de gekste plekken; bijvoorbeeld in de bossen van het Panneland en Oranjekom, maar ook meer richting de kust tussen de hogere duinen. De herten lopen vaak in kleinere groepjes. De dieren zijn gewend aan mensen. Wie stil en langzaam loopt heeft een goede kans om ze op de gevoelige plaat te zetten.
In oktober begint de bronstijd en dit is volgens velen de beste tijd om herten te spotten. De bronstijd is de tijd van de voortplanting voor de herten. Dit is dus ook de tijd dat de herten in de Waterleidingduinen moeten laten zien wat ze waard zijn. Rond deze tijd hoor je overal het gebrul van de mannetjesherten die vechten voor de aandacht van de hindes. Geen enkel hert schuwt de confrontatie en beukt vol van zelfvertrouwen zijn machtige gewei tegen dat van zijn tegenstander. Wie in oktober of november het duin bezoekt, heeft grote kans om getuige te zijn van zo’n gevecht.
De plek waar mannetjesherten hun bro’s vinden
Als de bronstijd voorbij is keert de vrede weer terug in het duin en worden vijanden opeens weer vrienden. De mannetjesherten komen dan in grote getale samen voor een langere periode brotime. Dit is de tijd waarin de mannetjesherten de strijdbijl weer even begraven en zich voorbereiden op de voedselarme winter. Veel herten in de Amsterdamse Waterleidingduinen verzamelen zich na de bronstijd bij het Haasveld. Dit is een grote open vlakte die je het makkelijkst bereikt vanaf de Zilk. Hier vind je soms wel meer dan 100 herten op één plek. Dit is dan ook de bekendste plek om herten te spotten.
De herten in de Amsterdamse waterleidingduinen staan aan de top van de voedselketen
De herten in de Waterleidingduinen hebben geen natuurlijke vijanden. Dat komt omdat het duin een afgesloten gebied is waar grotere dieren heel moeilijk in en uit komen. De damherten zijn dus echt de kings and queens of the dunes. Ze kunnen zich in het gebied heerlijk vrij bewegen en genieten van alles wat de natuur hen zo biedt.
Door de jaren heen hebben de herten zich dus goed kunnen voortplanten. Zo goed zelfs, dat er op een gegeven moment teveel herten in het gebied waren. Op het hoogtepunt in 2016 liepen er bijna 4.000 herten in de Waterleidingduinen. De herten zijn gek op het voedsel dat er in het duin te vinden is. Struiken, boombladeren, eikels, kastanjes en paddenstoelen vinden ze het lekkerst. Maar doordat ze met zovelen zijn, blijft er voor veel andere dieren en insecten te weinig over.
Beheer van damherten en bescherming van het duin
Daardoor is er besloten om de populatie van de herten in de Waterleidingduinen actief te beheren. De beheerders doen dit met de grootst mogelijke zorg door middel van afschot. Wist je bijvoorbeeld dat alleen de hindes in het gebied worden afgeschoten? Hoe minder vrouwtjes er namelijk in het gebied zijn, hoe moeilijker het is voor de mannetjesherten om zich voort te planten. Zo wordt de populatie jaarlijks teruggedrongen, zodat de ecologische balans behouden blijft.
Omdat de damherten door de jaren heen veel schade hebben aangericht aan het ecosysteem in het duingebied, wordt er ook hard gewerkt aan het herstel. Heb je je weleens afgevraagd waarom grote gebieden in de Amsterdamse Waterleidingduinen omheind zijn? Dit wordt gedaan zodat de herten geen kans krijgen om bij de planten en bomen te komen, zodat deze in alle rust kunnen herstellen.
Andere mooie plekken om damherten te spotten
Misschien woon je niet in de buurt van de Amsterdamse Waterleidingduinen, maar wil je wel heel graag herten spotten. Dat kan. In Nederland zijn er genoeg andere mooie plekken om herten in het wild te bewonderen. Zo kun je bijvoorbeeld een bezoekje wagen aan de Veluwe, waar ook een grote populatie damherten leeft. Daarnaast komen damherten langs tal van andere plaatsen aan de Nederlandse kust voor, zoals de Kennemer duinen. Ook de Oostvaardersplassen zijn een goede spot. Op de site van Natuurmonumenten vind je nog meer goede plekken, inclusief excursies met de boswachter.
